Wywiady

    Adam Dyba (Orko)

    Chciałbym poprosić Ciebie o kilka informacji na temat Twojego dema pisanego wspólnie z Eagle.

    Wszystko było poskładane w Turbo BASIC XL, nic wielkiego - nadrabialiśmy tekstem w scrollu. Teraz niedawno chciałem zrobić jedno demko i przerobić Master S.A.M pod nową przystawkę z WI-FI i wbudowanym samem, ale trochę zabrakło czasu.

    MTV demo i Master SAM, to byÅ‚ rok 1990, miaÅ‚em 17 lat, a mój kolega z osiedla RafaÅ‚ 15. MarzyliÅ›my o napisaniu wÅ‚asnego demka, ale nie znaliÅ›my assemblera, nie rozumiaÅ‚em tego ani nie miaÅ‚em żadnej literatury. Książki o asemblerze dotarÅ‚y do mnie znacznie później, jak już nie zajmowaÅ‚em siÄ™ Atari. MiaÅ‚em Turbo BASIC XL, który byÅ‚ znacznie szybszy od zwykÅ‚ego basica, no i miaÅ‚em listÄ™ komend. PodglÄ…daÅ‚em różne inne programy, takie jak Graph 3D, z którego nauczyÅ‚em siÄ™ jak wgrywać i zapisywać obrazki. Kolega ze szkoÅ‚y napisaÅ‚ mi procedurÄ™ do pÅ‚ynÄ…cego napisu, którÄ… potrafiÅ‚em uruchomić z poziomu basica. Grafiki do dema wyciÄ…gnÄ…Å‚em z ZX Spectrum, już nie do koÅ„ca pamiÄ™tam jak, ale wiem, że dodatkowo je obrabiaÅ‚em w programie graficznym na Atari. 

    Rafał wyciągnął z jakiejś gry dźwięki i narysował obrazek ze szczurkiem, ja go trochę poprawiłem, dodałem ludki z gry Starquake (mojej ulubionej wtedy) i tak powstał ekran tytułowy. Potem zebrałem wiele różnych programów basicowych, które odrywały melodie: Amorada, Gliniarz z Beverly Hills, Oxygene 1, Oxygene 2, itd. No i zebrałem to na jedną dyskietkę, tak aby wszystkie programy były na jednej stronie dyskietki, dorobiłem sterowanie klawiszami i zabezpieczyłem przed przyciskaniem klawisza "break".

    Cała pierwsza strona dyskietki to ładowanie turbo basica, obrazka, dźwięku i obrazu dyskietki do przełożenia na drugą stronę. Także w porównaniu z innymi twórcami, to raczej jesteśmy "lamerami" tamtych czasów, którzy po prostu bardzo chcieli coś zrobić ;)

    Jak powstał Master SAM? To była naprawdę spora produkcja, która do dziś jest miło wspominana.

    Master SAM to inna para kaloszy, to już moja samodzielna przeróbka i parę autorskich programów. Napisany jest także w Turbo BASIC-u, specjalnie zaprojektowane czcionki, programik z dodaniem polskiej wymowy i z polskimi literami, wbudowana "idiotoodporność" blokada break, resetowanie, żeby nie podejrzeć kodu, etc.

    Jest w Master SAM także smaczek, bo co około 10 ładowanie programu demo, zamiast demo ładuje się programik wirus, który pokazuje animację wirusa, który wypowiada tekst "Ha, ha, ha, złapałeś wirusa, brudnymi łapami dotykałeś dyskietki, teraz sformatuje Ci dysk" i tutaj odczytuje directory, po czym mówi "spoko, spoko, odczytałem tylko directory, ładuję demo".

    Program sprzedawałem na giełdzie w Lublinie, w liceum im. Stanisława Staszica, cena była wygórowana, bo około 700-900 zł, ale nikt inny tego nie miał, przynajmniej przez parę giełd. Wtedy też poznałem prawa marketingu w praktyce, nie trzeba było mieć super nowości, wystarczyło dobrze i atrakcyjnie opisać dobre gry, porobić zestawy kaset lub dyskietek, bo to oszczędza czas, który na giełdzie był ograniczony.

    Fajne czasy, ale teraz jest lepiej ciekawiej, więcej możliwości, lepsze komputery, języki programowania, itd.

    Czy oprócz Syf-On demo i MTV Demo (a także Master SAM) zrobiłeś jakieś inne produkcje, które poszły dalej w obieg?

    Nie, nie puściłem żadnych innych produkcji dalej w świat.

    Lubelska giełda w Staszicu, to również miejsce, w którym pojawiali się inni Atarowcy, którzy tworzyli na ten komputer. M.in. Kravco, Samurai, Slaves (wcześniej jako Laser), Paweł Pietroniuk (Skates Software) - miałeś z nimi kontakt?

    Kravco, kojarzę ten pseudonim, może znaliśmy się z widzenia jeśli bywał na giełdzie, ale nic razem nie robiliśmy. W domu pojawiła się Amiga 500 i zdradziłem Atari na rzecz 16 bitowej maszyny, która miała znacznie więcej programów i gier niż obecne wtedy także Atari 520 ST.

    Mam gdzieÅ› nagrany na VHS materiaÅ‚ video z gieÅ‚dy z Staszica, to może być fajne wspomnienie. To jest materiaÅ‚ video z ostatniej legalnej gieÅ‚dy w Stasiu, potem już weszÅ‚o prawo autorskie i gieÅ‚dÄ™ zamkniÄ™to. PamiÄ™tam Sofcika, Arliego, Atarmana, Szefa, ale oni raczej handlowali, niż pisali, Skaja robiÅ‚ przeróbki AST turbo do magnetofonów. 

    Czy Twój kolega Rafał / Eagle, z którym tworzyłeś MTV Demo robił jeszcze coś więcej na Atari?

    Rafał raczej niczego więcej na Atari nie stworzył.

    W jaki sposób rozpowszechniałeś MTV Demo? Również na giełdzie?

    MTV demo tylko tak, na giełdzie. Master SAMa wysłałem do atari.org jakieś 7 lat temu. Ja także handlowałem na tej giełdzie, więc miałem nowość, ale chyba za MTV demo nie pobierałem pieniędzy jak za Master SAMa.

    W takim razie, skoro również handlowałeś, to powiedz proszę, jakie było zainteresowanie demami (i ogólnie wszystkim, co nie było grami) na lubelskiej giełdzie komputerowej?

    Zainteresowanie demami było bardzo duże, w pewnym momencie, gdy była już spopularyzowana Amiga, ludzie na giełdzie na Atari puszczali głównie demosy. Czy się sprzedawały, pewnie tak, ale trochę taniej niż gry, cen nie pamiętam, to było jeszcze przed denominacją, więc może to było 200 zł za demo i 300-400 za gierkę (ale to trzeba sprawdzić).

    Jak z perspektywy bywalca giełdy wyglądał zmierzch zainteresowania Atari? Użytkownicy znudzeni małą ilością oprogramowania na Atari przechodzili na inne platformy, jak C64 - czy kupowali 16-bitowce?

    Z mojej perspektywy, to Atari nadal cieszyło się sporym zainteresowaniem, nawet w 1994 roku było tych komputerów bardzo dużo w Polsce. Amigi opanowały na chwilę świat, bo miały świetną grafikę, dźwięk lepszy od PC (w tamtych czasach) i znacznie więcej świetnych gier (i dem). Dodatkowo pojawiły się na nich także programy użytkowe, na których już dawało się coś zrobić (Deluxe Paint III i IV, pierwsze edytory tekstu i arkusze kalkulacyjne). Chwilę później zaczęły wchodzić czasy PC i jego biznesowego zastosowania, edytory tekstu (Ami Pro, MS Word), arkusze kalkulacyjne (Excel, QuattroPro, Ami Lotus 1-2-3), bazy danych, a potem i programy graficzne jak Adobe Photoshop, Corel, czy wspaniałym na tamte czasy 3D Studio.

    A czy kupujący interesowali się również użytkami? Czy może zdecydowana większość klientów to byli gracze i narzędzia w ogóle nie cieszyły się zainteresowaniem?

    Tak, interesowali się, głównie jednak osoby w wieku 30+, szukali programów do edukacji, graficznych, parę razy sprzedałem też SynCalc i SynFile+, czyli arkusz kalkulacyjny i bazę danych, z bazy zresztą sam korzystałem do spisu gier. Na Amidze szły edytory tekstu (Cygnus chyba) oraz programy graficzne jak Deluxe Paint, lub do składania tekstu z grafiką (nazwy nie pamiętam).

    Czy dziś jeszcze zajmujesz się retrosprzętem?

    Zanim odpowiem, to myślę, że warto opowiedzieć jak w ogóle Atari pojawiło się w moim życiu. Rok 1987, to czasy PRL i wielu ówczesnych absurdów, ot choćby takich, że żeby kupić nowy samochód (Fiat 126p, tzw. Malucha) trzeba było wpłacić całą kwotę w ratach na rachunek PKO i mieć tzw. asygnatę. Posiadacz rachunku był uprawniony do odbioru samochodu, zaś kolejność wydawania pojazdów osobom wpłacającym była ustalana przez PKO drogą losowania. Drugim sposobem aby zdobyć auto było przyznawanie możliwości zakupu samochodu przedstawicielom wybranych zawodów, np. lekarzom na dojazd do pacjentów na tzw. wizyty domowe. Był jeszcze trzeci sposób, czyli giełda samochodowa, ale tutaj auto używane było 2-3 razy droższe niż nowe, które można było kupić na dwa wcześniej wymienione sposoby. No i tak się szczęśliwie złożyło, że tata wylosował w loterii możliwość kupienia samochodu za własne pieniądze, a mamie przyznano prawo do zakupu malucha, bo była lekarką. No i w krótkich czasie pojawiły się dwa samochody, z czego jeden tata sprzedał na giełdzie i za nadwyżkę kupił w Pewexie Atari 130XE (wtedy jeszcze bez magnetofonu, bo akurat go w Pewexie nie było). Do dzisiaj pamiętam dokładnie w którym miejscu Lublina dowiedziałem się, że w bagażniku malucha jest Atari. Doskonale też pamiętam długie minuty, które czekałem przed sklepem, aż mama wróci z zakupów. Magnetofon pojawił się 2-3 miesiące później, dzięki temu nauczyłem się szybko pisać na klawiaturze.

    Do dziÅ› sentyment mam ogromny, Å›wiadczy o tym kolekcja i powolna jej rozbudowa. Jak kupiÅ‚em rozszerzenie wi-fi fujinet do Atari to wsiÄ…kÅ‚em na kilkanaÅ›cie wieczorów. ZaczÄ…Å‚em pisać nowÄ… wersjÄ™ Master SAM, planujÄ™ skoÅ„czyć w wakacje. Mam sporo pracy zawodowej, wspaniaÅ‚Ä… rodzinÄ™, wykÅ‚ady na uczelni, nowe hobby robienie stołów z żywicÄ… (gdzie przewijajÄ… siÄ™ retro games motywy), ogródek, itd. Retro sprzÄ™t ma swoje ważne miejsce, ale nie jest dzisiaj najważniejszy. Dzisiaj mam kolekcjÄ™ Atari 800XL, 65XE, 130XE, wraz z przeróbkami od Lotharek, mam też Atari 520ST, Amige 500, 600, 1200, ZX Spectrum, Apple II, ostatnio doszÅ‚y dwa Amstrady 464 i 6128, może kiedyÅ› uda mi siÄ™ je ustawić wszystkie w jednym pokoju…

    Bardzo dziękuję za rozmowę i poświęcony czas!

    Komentarze gości atari.area

    Momencik, uaktualniam...  

    Nie jesteś zalogowany. Tylko zarejestrowani i zalogowani użytkownicy mog± dodawać komentarze.

Lotharek.pl
Retronics
Silly Venture
Last Party 2025
Lost Party 2025

Szukaj

Wyszukiwarka przeszukuje zasoby atari.area, atariki oraz forum.

Twoliner

Momencik, uaktualniam...  .

Pamiętaj, żeby linki do Twolinera dodawać wyłącznie po skróceniu za pomocą serwisu tiny.pl. Jeśli coś Ciebie ominęło - skorzystaj z archiwum.

Network

konto

Nie jesteś zalogowany. Zaloguj się lub załóż konto

forum

Artykuły

Wywiady

Allegro

Jako, że Allegro.pl jest bardzo często odwiedzanym serwisem przez Atarowców, umiejscowiłem poniżej wyszukiwarkę produktów związanych z naszym kochanym Atari. Chcesz coś kupić - wystarczy wpisać w okienko poniżej.


Wystarczy wpisac czego szukamy i po chwili znajdujemy sie juz na Allegro.pl.