1

Uwaga - bardzo ciekawe wykopalisko. Mianowicie na kanale YT Computer History Archives Project pojawił się wywiad z Jackiem Tramielem, który został przeprowadzony w brytyjskim programie TV na początku 1985 r. Wywiad, jak to wywiad - mnóstwo zachwalania nowego sprzętu, którym Jack miał zdobyć rynek komputerowy, natomiast warto zwrócić uwagę na kilka szczegółów, które mogą umknąć.

Po pierwsze możemy zauważyć prototypową wersję obudowy do Atari 130XE - jest ona znacznie szersza niż produkcyjna, na dodatek ma krótszą naklejkę z napisami "Atari" i "130XE". Poza tym brakuje w niej gniazda ECI!

Inną ciekawostką jest kompletnie inny (niż finalny) wygląd pulpitu w Atari ST - podobnie wyglądały prezentacje na zimowym CES w 1985 r.

https://www.youtube.com/watch?v=EGGx4MBKEgk

Czy możecie wyjaśnić, Stirlitz, dlaczego wasz służbowy adres stirlitz@rsha.gov.de ma aliasa justas@gru.su?
Nie czytam PM. Proszę używać e-mail.

2 Ostatnio edytowany przez perinoid (2022-08-30 19:17:08)

Jak się przyjrzysz uważnie, to naklejka nie jest krótsza - oznaczenie modelu jest w innym miejscu. Naklejka jest dłuższa ale z racji kiepskiej jakości filmu i koloru - zlewa się z obudową. Widać to tutaj:
http://www.atari.org.pl/forum/misc.php?action=pun_attachment&item=9593
Natomiast obudowa jest szersza. Mam wrażenie, że łącznie jest taka sama na szerokość jak obudowa serii XL.

Post's attachments

Screenshot_20220830_201519.png 1.02 mb, nikt jeszcze nie pobierał tego pliku. 

Tylko zalogowani mogą pobierać załączniki.
Pamięć studenta ma charakter kwantowy - student wie wszystko, ale jednocześnie nic nie pamięta.
- Kilka(naście?) pudełek z klawiszami i światełkami. I jeden Vectrex, żeby nimi wszystkimi rządzić.

3

Atari zadziwia do dziś.

4

perinoid napisał/a:

Jak się przyjrzysz uważnie, to naklejka nie jest krótsza - oznaczenie modelu jest w innym miejscu. Naklejka jest dłuższa ale z racji kiepskiej jakości filmu i koloru - zlewa się z obudową.

No nie wiem. OK 1:49 wygląda jakby krótsza: https://youtu.be/EGGx4MBKEgk?t=49

Ciekawsze jest rozwinięcie skrótu "XE":  "E - for Eight bit". To od czego było "L" w XL ?

<-- Kontakt przez "E-mail" gdyż albowiem moja skrzynka "PW" jest pełna i zaprawdę nie mam czego usunąć.

--== Kup Pan/i dyskietkę http://www.atari.org.pl/forum/viewtopic.php?id=18887 ==--

5

uicr0Bee napisał/a:

To od czego było "L" w XL ?

XL to inne Atari wymyśliło ;)

Sikor umarł...

6

XL to chyba `excel` (przewyższać, górować :)). Ja mam też taki jeszcze jeden pomysł. A może to 130XE na jakimś etapie miało mieć wszystkie klawisze funkcyjne z 1200XL, ale za bardzo by się upodobniało do 130ST i to zarzucili.

7

XL może, choć nie musi, po prostu oznaczać "eXtraLarge" w porównaniu do wersji 400/800 i konsol. Zwłaszcza, że zaczeli z przytupem od 1200XL.
XE może z kolei oznaczać "eXpandablE"

8

Nie, pan w filmie mówi że E = eight bit, a X= "compatible, softwarewise with 800 machines" :)

Zapytałem żartem o to "L", bo wiadomo że XL było dokładnie tak samo ośmiobitowe, a w słowie "eight" nie ma "L" :-)

Oczywiście Sikor ma rację, "XL" wymyśliło inne Atari = Warner

<-- Kontakt przez "E-mail" gdyż albowiem moja skrzynka "PW" jest pełna i zaprawdę nie mam czego usunąć.

--== Kup Pan/i dyskietkę http://www.atari.org.pl/forum/viewtopic.php?id=18887 ==--

9

Hmm...
Za wikipedią - XL or eXpandable (PBI port) Liz Project (In 1982, Atari started the Sweet 8 (or Liz NY)[..]
XE: The 65XE and 130XE (XE stands for XL-Compatible Eight-bit)

Sikor umarł...

10

Wydaje mi się, że XE było zawsze rozwijane jako XL Enhanced. Niestety dobrze wiemy jak to z tym "enhanced" było :)

Czy możecie wyjaśnić, Stirlitz, dlaczego wasz służbowy adres stirlitz@rsha.gov.de ma aliasa justas@gru.su?
Nie czytam PM. Proszę używać e-mail.

11

Na ostatniej stronie Komputera, który teraz jest licytowany też jest ta obudowa w reklamie stotrzydziestki z Pewexu. Nigdy wcześniej na to nie zwróciłem uwagi, a teraz okazuje się, że widać ją częściej niż można było się tego spodziewać.

12

Ale przecież na tej tylnej okładce Komputera to przecież "malunek", nie zdjęcie. Autor nie musiał trzymać proporcji, nawet jeżeli modelem "portretu" było 130XE jakie znamy - z dłuższym paskiem z logo. Wątpię aby do Pewexu trafiły prototypy czy nawet pierwsze seryjne egzemplarze XE.

<-- Kontakt przez "E-mail" gdyż albowiem moja skrzynka "PW" jest pełna i zaprawdę nie mam czego usunąć.

--== Kup Pan/i dyskietkę http://www.atari.org.pl/forum/viewtopic.php?id=18887 ==--

13

Malunek malunkiem, ale proporcje są zbyt bliskie do prototypu, żeby to miał być przypadek. Pewnie za wzór zostało wzięte jakieś zdjęcie 130 XE, które akurat było prototypem. No i oczywiście nic nie sugeruje że takie trafiały do Pewexu - w końcu to tylko reklama.

14

laoo/ng napisał/a:

w końcu to tylko reklama.

W dodatku będąca przedrukiem z innego źródła, gdzieś było to opisane (albo tu, albo na aol-u, dawno to było). O ile pamiętam - grafika kradziona z jakiegoś niemieckiego magazynu, ale trzeba by poszukać...

Sikor umarł...

15 Ostatnio edytowany przez Krótki (2022-09-14 00:36:42)

Ciekawe - późniejsza wersja reklamy  "komputer pod choinkę" (z Bajtka 11/1987 s. 20), tym razem ewidentnie powstała w oparciu o zdjęcie, też pokazuje 130-kę w wersji prototypowej. Nawet liczba szpar w grillu się zgadza (41 w prototypie vs. 37 w produkcyjnych).

EDIT: Zdjęcie źródłowe pojawia się w niemieckiej i brytyjskiej ulotce.

EDIT: Ha, jest tego więcej. Że też nikt tego nie zauważył dotychczas - zdjęcie prototypu jest nawet na stronie tytułowej instrukcji do 130XE :-)

EDIT: ... oraz na przedzie pudełka od 130XE <facepalm />

Post's attachments

Bajtek_1987_11_0019.jpg 378.28 kb, nikt jeszcze nie pobierał tego pliku. 

Tylko zalogowani mogą pobierać załączniki.
A8CAS - narzędzie do 100% archiwizacji kaset Atari

16

Krótki napisał/a:

zdjęcie prototypu jest nawet na stronie tytułowej instrukcji do 130XE :-)

Faktycznie. Za to na rycinach wewnątrz instrukcji pasek z logo jest długi.

<-- Kontakt przez "E-mail" gdyż albowiem moja skrzynka "PW" jest pełna i zaprawdę nie mam czego usunąć.

--== Kup Pan/i dyskietkę http://www.atari.org.pl/forum/viewtopic.php?id=18887 ==--

17

Z instrukcją i pudełkiem było we wcześniejszych wpisach już, albo na aolu. Nie chce mi się szukać.

Sikor umarł...

18

dely napisał/a:

Inną ciekawostką jest kompletnie inny (niż finalny) wygląd pulpitu w Atari ST - podobnie wyglądały prezentacje na zimowym CES w 1985 r.

Tak, jeżeli poniższy film jest prawidłowo opisany to właśnie na WCES 1985 prezentacja ST odbyła na GEMie wyglądającym bardziej jak jego PeCetowe wersje. Dlaczego potem dla Atari przeprojektowano ikony i pulpit fajnie byłoby ustalić.

A może ktoś wie? Opis pod filmem sugeruje, że to z powodu pozwu jaki wniosło Apple, jednak przez kolejne lata Digital Research sprzedawał GEMa z takimi ikonami, więc o co chodzi?

Prawdopodobnie te pierwsze prezentacje na WCES i w TV były jeszcze nie na TOSie a na CP/M-68K, który wg jednych źródeł miał być za wolny, a wg innych niestabilny.

https://www.youtube.com/watch?v=ZcK4kCuYthA

Atari Falcon 030 14MB+SD16GB; Atari TT 030 4MB ST-RAM, 64 MB TT-RAM; Atari 1040 STFM; Atari 1040 STE 4MB+NetUsbee+UltraSatan; Commodore 64+1541-II+XE1541; Atari 65 XE+CA-2001+Ultimate 1MB+Side2;  P166MMX+GUS.

19

erOS napisał/a:

Tak, jeżeli poniższy film jest prawidłowo opisany to właśnie na WCES 1985 prezentacja ST odbyła na GEMie wyglądającym bardziej jak jego PeCetowe wersje. Dlaczego potem dla Atari przeprojektowano ikony i pulpit fajnie byłoby ustalić.

A może ktoś wie? Opis pod filmem sugeruje, że to z powodu pozwu jaki wniosło Apple, jednak przez kolejne lata Digital Research sprzedawał GEMa z takimi ikonami, więc o co chodzi?

Dobre pytanie, być może Atari fchciało się jakość wyróżnić i przeprojektowało ikony.

Jeszcze jedno rzuca się w oczy, czarna ramka wokół desktopu, wygląda to nieźle. Fajnie było by dorwać tą wersję systemu.

Lynx I / Mega ST 1 / 7800 / Portfolio / Lynx II / Jaguar / TT030 / Mega STe / 800 XL / 1040 STe / Falcon030 / 65 XE / 520 STm / SM124 / SC1435
DDD HDD / AT Speed C16 / TF536 / SDrive / PAK68/3 / Lynx Multi Card / LDW Super 2000 / XCA12 / SkunkBoard / CosmosEx / SatanDisk / UltraSatan / USB Floppy Drive Emulator / Eiffel / SIO2PC / Crazy Dots / PAM Net
http://260ste.atari.org

20

Wg niektórych informacji chodzić może o ten słynny pozew Apple vs Microsoft w sprawie wyglądu Windows.
Lecz Windows wyszedł dopiero pod koniec listopada(?) 1985 r. z ograniczoną funkcjonalnością i wyglądem ustalonymi w porozumieniu zawartym przez Microsoft i Apple.
Apple zdecydował się pozwać Microsoft dopiero 1988 r. sprawę tę ostatecznie przegrał bodaj w 1993 r.
Apple miał również pozwać Hewlett-Packard (za NewWave gde) i również przegrał tę sprawę a Digital Research chciało uniknąć batalii sądowych, zmiękło i miało przeprojektować GEM 1.x , w GEM 2 ponoć są już nowe, zmienione ikony.
Lecz GEM 2 to już rok 1987.
Być może Apple musiało ich straszyć już od 1985 roku skoro GEM na Atari zmieniono bardzo szybko.
Jakaś wersja 0.99 TOSu pokazywała mi datę 29.05.1985, TOS 1.0 ma datę 20.11.1985 i już obydwie one mają GEM zmieniony na taki jaki już znamy.

Atari Falcon 030 14MB+SD16GB; Atari TT 030 4MB ST-RAM, 64 MB TT-RAM; Atari 1040 STFM; Atari 1040 STE 4MB+NetUsbee+UltraSatan; Commodore 64+1541-II+XE1541; Atari 65 XE+CA-2001+Ultimate 1MB+Side2;  P166MMX+GUS.

21

Pewnie chodzi o to:
https://en.wikipedia.org/wiki/Apple_Inc … l_Research

Rzeczywiście w późniejszych PC GEM 2 i 3 chyba nie ma ikon na pulpicie. W Atari GEM ikony zmieniły wygląd, ale na pulpicie pozostały. Ot, kolejna ciekawostka.

Apple uważał, że GEM używał zapożyczone elementy z systemu Lisy i Macintosha, tymczasem w DRI przy GEMie pracowało paru byłych pracowników Xerox, np. Lee Jay Lorenzen jeden z głównych programistów GEMa, który w Xerox's Office Products Division pracował nad podobnym interfacem.

Krąży opinia, że interface Lisy był również inspirowany pracami Xeroxa, np. po wizycie ludzi Appla w Xerox listopadzie 1979r. Inni twierdzą, że z Xeroxa część ludzi przeszła po prostu do Appla. Gdyby tak było to była by to niezła przewrotność, skopiować z Xeroxa interface, a potem straszyć pozwem jego autora :>
Czy może Lisa i Xerox Star/Lone Star to były niezależne od siebie pomysły? Nie wiem czy dziś to ustalimy.

Atari Falcon 030 14MB+SD16GB; Atari TT 030 4MB ST-RAM, 64 MB TT-RAM; Atari 1040 STFM; Atari 1040 STE 4MB+NetUsbee+UltraSatan; Commodore 64+1541-II+XE1541; Atari 65 XE+CA-2001+Ultimate 1MB+Side2;  P166MMX+GUS.

22 Ostatnio edytowany przez erOS (2022-09-26 12:29:25)

Cyprian napisał/a:

Jeszcze jedno rzuca się w oczy, czarna ramka wokół desktopu, wygląda to nieźle. Fajnie było by dorwać tą wersję systemu.


Tak, ta ramka ciemna w trybie RGB wygląda ok, ale w hires tak sobie.
W ramach eksperymentu sfabrykowałem taki ekran ;)

http://www.atari.org.pl/forum/misc.php?action=pun_attachment&amp;item=9719

To GEM 1.1 na PC z 10.04.1985 r. a pliki na floppie przeniesione z Atari.
Niestety pod DOSBOX nie mogę dla GEMu zainicjować myszki, ale na szczęście GEM ma wbudowaną obsługę klawiatury.

Przy okazji zacząłem szperać i niestety GEMU pod CP/M-68k nie znalazłem, znalazłem za to GEM Developers Kit for the Atari ST

To głównie kompilator ALCYON C i toolsy CP/M-68K przekompilowane już pod GEMDOS.
Wg dokumentacji ten dev kit miał 6 dyskietek:

1. TOS System Disk.
2. Language disk.
3. C-Compiler.
4. Linker.
5. Utilities.
6. Resource Construction Set.

Zawartość dyskietek 2-6 jest do ściągnięcia np. tu http://www.retroarchive.org/cpm/archive … world.html lub tu http://www.deltasoft.com/downloads-gemworld.htm

Niestety nie ma dyskietki Nr 1, lecz na szczęście znalazłem ją w swoich zasobach.
Dyskietka Nr 1 - TOS System Disk zawiera:

TOS.IMG        GEM Desktop, AES, VDI, Gem DOS, and BIOS
DESK1.ACC    VT52 Terminal Emulator desk accessory.
DESK2.ACC    Control panel desk accessory.

Jest to ten wczesny TOS 1.0 lub 0.99, o którym już pisałem tutaj - http://www.atari.org.pl/forum/viewtopic.php?id=13229
Datowany jest na 29.05.1985, urachamia się jedynie z floppa (plik TOS.IMG w głównym katalogu dyskietki), zamiast bomb przy błędzie wyskakują grzyby atomowe.

Na stronie http://www.retroarchive.org/cpm/archive … ource.html
są też jakieś źródłówki i binarki Digital Research lecz nie widzę tego co by nas interesowało.

W jakimś wywiadzie z Shirazem Shivji lub Leonardem Tramielem opowiadano, że pierwsze pokazy GEMu w DRI robiono ludziom z Atari na Apple Lisa :>

Post's attachments

GEM1_CPM_PC_Atari_v02.jpg 63.44 kb, nikt jeszcze nie pobierał tego pliku. 

Tylko zalogowani mogą pobierać załączniki.
Atari Falcon 030 14MB+SD16GB; Atari TT 030 4MB ST-RAM, 64 MB TT-RAM; Atari 1040 STFM; Atari 1040 STE 4MB+NetUsbee+UltraSatan; Commodore 64+1541-II+XE1541; Atari 65 XE+CA-2001+Ultimate 1MB+Side2;  P166MMX+GUS.

23 Ostatnio edytowany przez Cyprian (2022-09-26 12:34:30)

@erOS sporo szczegółów wygrzebałeś, dzieki.

Brakuje ramki na górze obrazu, poza tym nawet w mono mi się ona podoba :)


O atarowym środowisku deweloperskim Apple Lisa i DR's GEM pisałem tutaj
http://www.atari.org.pl/forum/misc.php?action=pun_attachment&amp;item=9720

Lynx I / Mega ST 1 / 7800 / Portfolio / Lynx II / Jaguar / TT030 / Mega STe / 800 XL / 1040 STe / Falcon030 / 65 XE / 520 STm / SM124 / SC1435
DDD HDD / AT Speed C16 / TF536 / SDrive / PAK68/3 / Lynx Multi Card / LDW Super 2000 / XCA12 / SkunkBoard / CosmosEx / SatanDisk / UltraSatan / USB Floppy Drive Emulator / Eiffel / SIO2PC / Crazy Dots / PAM Net
http://260ste.atari.org

24

Cyprian napisał/a:

O atarowym środowisku deweloperskim Apple Lisa i DR's GEM pisałem tutaj

@Cyprian
Uruchamiałeś to? Masz więcej fotek? Jak wygląda sam pulpit tego GEMu na Lisie i co jest w Desktop info?

Atari Falcon 030 14MB+SD16GB; Atari TT 030 4MB ST-RAM, 64 MB TT-RAM; Atari 1040 STFM; Atari 1040 STE 4MB+NetUsbee+UltraSatan; Commodore 64+1541-II+XE1541; Atari 65 XE+CA-2001+Ultimate 1MB+Side2;  P166MMX+GUS.

25

to nie moje.
Pewnie jest jakiś emulator Lisy, można by spróbować odpalić i GEM i EmuTOS

https://www.youtube.com/watch?v=TDruBwysYoc

Lynx I / Mega ST 1 / 7800 / Portfolio / Lynx II / Jaguar / TT030 / Mega STe / 800 XL / 1040 STe / Falcon030 / 65 XE / 520 STm / SM124 / SC1435
DDD HDD / AT Speed C16 / TF536 / SDrive / PAK68/3 / Lynx Multi Card / LDW Super 2000 / XCA12 / SkunkBoard / CosmosEx / SatanDisk / UltraSatan / USB Floppy Drive Emulator / Eiffel / SIO2PC / Crazy Dots / PAM Net
http://260ste.atari.org