Pierwszą tego typu była prawdopodobnie O-code machine: https://en.wikipedia.org/wiki/O-code.

Moim zdaniem nie. A Atari BASIC w szczególności, początki BASIC-a datowane są na 1964 rok. A  nie jest, bo jedną z kluczowych cech maszyny wirtualnej jest całkowite odizolowanie jej środowiska od rzeczywistego komputera (systemu operacyjnego, innego oprogramowania pracującego na maszynie rzeczywistej). Inaczej mówiąc, kontakt z rzeczywistym komputerem następuje tylko za pośrednictwem maszyny wirtualnej i tylko w takim zakresie, na jaki ona pozwala. Atari BASIC daje nieograniczony dostęp do OS i całej struktury komputera rzeczywistego. Można nawet uruchomić procedurę, która, choć zgodna ze składnią BASIC-a, to doprowadzi do jego „uszkodzenia” lub nawet zawiesi komputer rzeczywisty.

może Logo było pierwszą maszyną virtualną, bo taki sam kod dawał taki sam rezultat na każdej maszynie...  poza tym, nic nie w zasadzie nic sensownego nie robiło, nie mówiąc o jakimkolwiek dostępie do flaków (custom chipów. itp.). A jak nie logo, to dżawa (którą darzę wyjątkową niechęcią).

Tak. A jeszcze starsza jest algebra arabska. W pewnym sensie język programowania, w użyciu do dziś. Wykonywana przez dowolną osobę, jeśli prawidłowo w niej zaimplementowana - daje te same wyniki :D

Wracając do głównego pytania.

Wg mnie jest czymś w rodzaju i to szczególnej, ponieważ basic tłumaczy się do bytecodów (właściwie 1:1 odpowiedników instrukcji basica) podczas analizy wiersza, a następnie można to wykonać jak już jest w pamięci w postaci bytekodów.

"Czymś w rodzaju i to szczególnej" = nie ogólnej, bo język maszyny wirtualnej powinien być bliski asemblerowi i odtworzenie z bytekodów kodu źródłowego nie jest możliwe (tak, wiem, istnieją dekompilery do javy, ale IMHO tak to miało być, aby kraść technologie) a w Atari Basic jest to inna postać kodu, co można zobaczyć poleceniem LIST.

Jeśli by się chciało w tej maszynie wirtualnej odpalić program w LOGO, to trzeba de facto przetłumaczyć by to najpierw na BASIC.

Podobnie zresztą jest na ZX Basic.

Mef82:ale który post musisz uściślić :)

Nie, CP/M to po prostu jeden z pierwszych multiplatformowych systemów operacyjnych.

Adam, wiem, ale wiecej tam wirtualizacji niz w BASICu

Tak mi się tylko wydawało, że CP/M miał unifikować różne platformy (ale też narzucał, że sprzętowo mają być typu 8086 i Z80), by móc robić na nich to samo i w ten sam sposób, a MSX narzucał standard platformy (też Z80), by też mogli robić to samo na sprzęcie różnych producentów, ale w sensie całego oprogramowania - no jakby krok dalej niż CP/M. Aczkolwiek rezultat końcowy mógłby być identyczny.

I tu nasuwa mi się konkluzja, że już od zarania dziejów maszyny z motorolami i odmianami 6502 szły w custom chipy i dedykowane OS-y, a z80 i intele w unifikację albo sprzętową, albo systemową. Ale może to tylko złudzenie.

EDIT: No i może jeszcze CP/M miał ambicje profesjonalne, a MSX domowo-edukacyjne.