Upraszczając bardzo...

BasicROM jako fizyczny układ scalony niczego nie wysyła do PIA
Program w ATARI BASIC może wysłać - (POKE......)

AtariOS jako fizyczny układ scalony niczego nie wysyła do PIA
AtariOS jako program zawarty w układzie ROM odczytuje port - np podczas przerwania ramki (obrazu)

Teraz zadajmy pytanie gooooglownicy w postaci   : Atari Port B

pierwsze co się znalazło :  Rejestry PIA - Atariki

prowadzi link do  :  http://atariki.krap.pl/index.php/Rejestry_PIA

Cyt.:

Lista rejestrów
Adres       
$D300

   
Etykieta
PORTA

   
Opis
Jako rejestr kierunku przepływu danych: ustawienie bitu na 0 programuje odpowiedni bit w rejestrze przesyłania danych jako bit wejścia, w przeciwnym wypadku - jako bit wyjścia danych. System programuje wszystkie linie portu jako wejście.
Jako rejestr przesyłania danych: przypisany jest do dwóch pierwszych (w XL i XE: dwóch jedynych) gniazd joysticka, młodsze 4 bity przekazują stany joysticka nr 1, starsze - joysticka nr 2.

Znaczenie bitów kiedy do gniazd podłączone są joysticki (cień dla dolnego nibble znajduje się odpowiednio pod JSTICK0 ($0278), a dla górnego pod JSTICK1 ($0279)):

bit 7: joystick 1 w prawo (0 = tak, 1 = nie)
bit 6: joystick 1 w lewo (0 = tak, 1 = nie)
bit 5: joystick 1 w dół (0 = tak, 1 = nie)
bit 4: joystick 1 w górę (0 = tak, 1 = nie)
bit 3: joystick 0 w prawo (0 = tak, 1 = nie)
bit 2: joystick 0 w lewo (0 = tak, 1 = nie)
bit 1: joystick 0 w dół (0 = tak, 1 = nie)
bit 0: joystick 0 w górę (0 = tak, 1 = nie)
Znaczenie bitów kiedy do gniazd podłączone są paddles (cienie dla odpowiednich przycisków znajdują się od PTRIG0 ($027C) do PTRIG3 ($027F)):

bit 7: przycisk potencjometru 3 (0 = wciśnięty, 1 = zwolniony)
bit 6: przycisk potencjometru 2 (0 = wciśnięty, 1 = zwolniony)
bit 5: nieużywany (1)
bit 4: nieużywany (1)
bit 3: przycisk potencjometru 1 (0 = wciśnięty, 1 = zwolniony)
bit 2: przycisk potencjometru 0 (0 = wciśnięty, 1 = zwolniony)
bit 1: nieużywany (1)
bit 0: nieużywany (1)
Znaczenie bitów kiedy do gniazd podłączone jest pióro świetlne (dedykowanych rejestrów cieni dla przycisków pióra nie ma, lecz z powodzeniem można posłużyć się rejestrami położenia joysticków JSTICK0, oraz JSTICK1) lub pistolet świetlny:

bit 7: nieużywany (1)
bit 6: nieużywany (1)
bit 5: nieużywany (1)
bit 4: przycisk pióra 1 (0 = wciśnięty, 1 = zwolniony)/przycisk pistoletu 1 (0 = zwolniony, 1 = wciśnięty)
bit 3: nieużywany (1)
bit 2: nieużywany (1)
bit 1: nieużywany (1)
bit 0: przycisk pióra 0 (0 = wciśnięty, 1 = zwolniony)/przycisk pistoletu 0 (0 = zwolniony, 1 = wciśnięty)

Adres
$D301   

Etyklieta
PORTB   

Jako rejestr kierunku przepływu danych: ustawienie bitu na 0 programuje odpowiedni bit w rejestrze przesyłania danych jako bit wejścia, w przeciwnym wypadku - jako bit wyjścia danych. System w 400/800 programuje wszystkie linie portu jako wejście, w XL/XE - wszystkie jako wyjście.
Jako rejestr przesyłania danych: w serii 400/800 przypisany jest do drugiej (nieistniejącej w XL/XE) pary gniazd joysticka, młodsze 4 bity przekazują stany joysticka nr 3, starsze - joysticka nr 4. Cienie znajdują się odpowiednio pod JSTICK2 ($027A) i JSTICK3 ($027B). W serii XL/XE są to duplikaty cieni portu A.

W serii XL rejestr ten steruje układem zarządzania pamięcią oraz (istniejącymi w niektórych modelach) diodami konsoli. Przypisanie bitów:

bit 7: RAM w obszarze $5000-$57FF (1) lub SELF TEST tamże (0)
bit 6: nieużywany
bit 5: nieużywany
bit 4: nieużywany
bit 3: LED 2 (0 - świeci się)
bit 2: LED 1 (0 - świeci się)
bit 1: RAM w obszarze $A000-$BFFF (1) lub Atari BASIC tamże (0)
bit 0: ROM systemu operacyjnego w obszarze $C000-$CFFF i $D800-$FFFF (1) lub RAM tamże (0)
Wartością domyślną jest $FF.

W serii XE rejestr ten steruje układem zarządzania pamięcią. Przypisanie bitów:

bit 7: RAM w obszarze $5000-$57FF (1) lub SELF TEST tamże (0)
bit 6: w XEGS gdy BASIC jest wyłączony (bit 1=1), ustawienie tutaj 0 włącza ROM wbudowanej gry Missile Command. W pozostałych modelach nieużywany.
bit 5: w obszarze $4000-$7FFF ANTIC widzi pamięć główną (1) lub dodatkową (0)
bit 4: w obszarze $4000-$7FFF CPU widzi pamięć główną (1) lub dodatkową (0)
bit 3: wybór banku pamięci dodatkowej 16k w obszarze $4000-$7FFF
bit 2: wybór banku pamięci dodatkowej 16k w obszarze $4000-$7FFF
bit 1: RAM w obszarze $A000-$BFFF (1) lub Atari BASIC tamże (0)
bit 0: ROM systemu operacyjnego w obszarze $C000-$CFFF i $D800-$FFFF (1) lub RAM tamże (0)
Wartością domyślną jest $FF.

Działanie bitu 7 jest uzależnione od stanu bitu 0: bit 7 włącza i wyłącza SELF TEST tylko wtedy, kiedy bit 0 jest ustawiony na 1. W przeciwnym razie zmiany stanu bitu 7 są ignorowane.

Działanie tego rejestru modyfikują standardowe rozszerzenia pamięci oraz MapRAM.

======================================================
!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!
Skonfigurowanie linii PORTB (w rejestrze kierunku przepływu danych) jako wejściowych powoduje, że takie linie PIA pozostają w stanie logicznej "1" niezależnie od tego jaka wartość została zapisana do rejestru przesyłania danych PORTB (co może powodować problemy z konfiguracją pamięci w XL/XE).
!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!
======================================================

$D302    PACTL   
Rejestr kontroli portu A. Znaczenie bitów:

bit 7: status przerwania IRQ portu A (1 - wystąpiło)
bit 6: nieużywany (zawsze 0)
bit 5: nieużywany (zawsze 1)
bit 4: nieużywany (zawsze 1)
bit 3: sterowanie silnikiem magnetofonu (0 - włączony, 1 - wyłączony)
bit 2: bit wyboru funkcji rejestru PORTA: 0 - rejestr kierunku przepływu danych, 1 - rejestr przesyłania danych
bit 1: nieużywany (zawsze 0)
bit 0: zezwolenie na przerwanie IRQ portu A (1 - dozwolone)
Przerwanie IRQ portu A podłączone jest do linii PROCEED gniazda SIO. System programuje tu domyślnie brak zezwolenia na jego wystąpienie. Status IRQ kasowany jest automatycznie po odczycie PORTA.

$D303    PBCTL   
Rejestr kontroli portu B. Znaczenie bitów:

bit 7: status przerwania IRQ portu B (1 - wystąpiło)
bit 6: nieużywany (zawsze 0)
bit 5: nieużywany (zawsze 1)
bit 4: nieużywany (zawsze 1)
bit 3: sterowanie linią COMMAND gniazda SIO (0 - aktywna)
bit 2: bit wyboru funkcji rejestru PORTB: 0 - rejestr kierunku przepływu danych, 1 - rejestr przesyłania danych.
bit 1: nieużywany (zawsze 0)
bit 0: zezwolenie na przerwanie IRQ portu B (1 - dozwolone)
Przerwanie IRQ portu B podłączone jest do linii INTERRUPT gniazda SIO. System programuje tu domyślnie brak zezwolenia na jego wystąpienie. Status IRQ kasowany jest automatycznie po odczycie PORTB.

.