Skoro nie wiemy??? czy na Atari da się wygenerować linie teletekstu...
To napiszę co mi się wydaje:
Myślę że linie odpowiedniej szerokości da się utworzyć - w jednym z czasopism (niestety nie pamiętam w którym) jest dostępny listing rozciągający tryb 0 na cały ekran, problemem jest tam organizacja pamięci ekranu - ekran jest poszatkowany, ale może dałoby się te kilka potrzebnych linii poprawnie złożyć?
A czy dałoby się te linie umieścić poza widocznym obszarem? Tego zupełnie nie wiem, ale patrząc jak czasami Atari wykonuje przypadkowe instrukcje i cały ekran skacze mam wrażenie, że dałoby się tak zepsuć obraz żeby wyświetlał się tam gdzie byśmy chcieli.
---
Jeżeli nie, to można by spróbować zaadaptować schemat przedstawiony przy jednym z demek i zbudować generator sygnału teletekstu dla Atari, również z nakładaniem linii teletekstu na sygnał z Atari z możliwością przełączenia na dowolny inny sygnał video.
---
A już całkiem realne - przynajmniej w mono - wydaje się napisanie programu który wyświetlałby teletekst po prostu na Atari - tak jak to jest na C64, póki co zostajemy w tyle, ale przynajmniej autor wykorzystał font z Atari ;-)
https://norbertkehrer.github.io/teletext_c64.html
Autor jest znany również z wielu programów na Atari - które można zobaczyć na powyższej stronie.
Teletekst z kilku wybranych przez autora niemieckich stron z teletekstem jest pobierany w plikach png i odczytywany jest z nich tekst zapisywany we własnym formacie - gdzie sam tekst jest w formie tekstowej, który następnie można przeglądać na C64 (obecnie z powodu zmian na stronach - nie wszystkie przewidziane przez autora teleteksty da się ściągnąć). Szczegóły tego formatu są dostępne na powyższej stronie.
---
Na Atari widzę to tak, że teletekst działałby w trybie graficznym, a pierwsza linia - w której przeważnie tylko z powodu błędów powiększa się font, a grafiki nigdy nie widziałem - mogłaby być w trybie tekstowym, podobnie jak linia fast tekst-u. Ekran graficzny zajmowałby co najmniej dwa ekrany - aby umożliwić miganie dowolnej liczby znaków, dla funkcji Reveal w połączeniu z miganiem, po naciśnięciu Reveal generowane byłyby nowe wersje strony z ujawnionym ukrytym tekstem na dwóch ekranach.
---
Ponieważ cały proces odzyskiwania teletekstu jest bardzo czasochłonny (bez karty obsługującej CUDA) to odzyskuję max 1-2 minuty...
Przeglądanie dawnego teletekstu jest niesamowite. Nie przeglądałem go dokładnie w momencie kiedy go nie do końca świadomie nagrywałem, ale teletekst przeglądałem dość często (nadal zaglądam) stąd i moja nostalgia za tym medium, niestety obecnie wielu działów już nie ma, nie ma też tak dużo grafiki. Są nowe całkiem ciekawe działy, ale nie jest ich tak wiele jak kiedyś. Są też nowe teleteksty, jednak większość trudno tak nazwać, gdyż są emitowane tylko z zegarem lub tylko ze stroną z napisami do filmów. Nie wiadomo czemu niektóre teleteksty są dostępne tylko on-line, co nie ułatwia ich przeglądania (przynajmniej w Wa-wie ich nie nadają razem z sygnałem telewizyjnym).
Pamiętam, że przy każdych świętach zaglądałem do teletekstów, szczególnie do TeleGazety, żeby zobaczyć świąteczne obrazki, które przy każdych kolejnych świętach były inne, później niestety zaczęły się powtarzać.
Nie raz zastanawiałem się czy z tych danych nagranych na taśmie da się złożyć większe fragmenty - w końcu większość stron jest nagrana kilkukrotnie, ale nie przypuszczałem, że nagrany jest cały sygnał, a "tylko" jego rozmycie nie pozwala go zdekodować poprawnie i że kiedyś będzie możliwe jego praktycznie całkowite odzyskanie. Myślałem, ze nagrywane są szczątkowe dane i że byłoby fajnie móc nagrać cały sygnał i móc go odtworzyć, a teraz mogę do niego zajrzeć :)
Swoją drogą myślę, że dziś najbardziej cenne są nie filmy które nagrywaliśmy, a zapowiedzi, fragmenty wiadomości, czy innych programów których dziś już nie ma, no i teletekst, którego prawdopodobnie nikt nie archiwizował.
---
W ogóle nie rozumiem dlaczego producenci odeszli od produkcji magnetowidów, dziś zapisujemy sygnał cyfrowy w cyfrowej postaci, magnetowidy nagrywały sygnał video i audio, podobnie nowsze DV, również nagrywały sygnał video i audio, ale już w postaci cyfrowej, więc dlaczego dziś nie nagrywamy na kasety pakietów nadawanych cyfrowo? Przecież można sobie wyobrazić magnetowid kompatybilny z dawnymi jak i obsługujący nowy cyfrowy sygnał zawierający dowolne pakiety danych - również jako nośnik dowolnych innych niż telewizyjne danych cyfrowych. Kasety są dość pojemne (o ile pamiętam kaseta DV to około 20GB) i gdyby to było rozwijane na pewno zapewniałoby większe pojemności i nadal byłoby powszechnie używane. Choć z drugiej strony pewnie do tej pory wszystkie archiwalne kasety z których można odzyskać zapisany teletekst byłyby już zapisane nowszymi nagraniami.
Sama kaseta jest dużo bardziej "ludzkim" nośnikiem, niż obecne - jest dużo więcej miejsca na notatki, naklejki i inne spersonalizowanie, co daje kasetom indywidualny charakter.
---
Co do teletekstu zapisanego w plikach TS to okazuje się, że... vhs-teletekst potrafi wyciągnąć teletekst również z plików TS, wystarczy tylko np. przy użyciu VLC sprawdzić PID i podać go w linii poleceń np. "--ts 505". Z plików TS nagranych na komputerze program odczytuje teletext prawidłowo, niestety z plików z dekodera odczytuje sieczkę, ale póki co dobre i to bo większość plików nagrywałem na komputerze.
Edit: Skrypt z pakietu vhs-teletext którym da się wyciągnąć dane z plików ts przy okazji je optymalizuje, co niestety prowadzi do ich uszkodzenia... Dzieje się tak, gdyż jak podejrzewałem - na niektórych stronach gdzie za każdym wyświetleniem tekst jest inny - reklamy, czy inne zmiany, takie dane są uśredniane, w tym też linia z zegarem, co powoduje że stają się nieczytelne. W przypadku danych z vhs-u uśrednianie powoduje znaczną poprawę jakości tekstu na większości stron, jednak również uszkadza zmieniającą się treść. Zauważyłem też że niektóre strony, które przed optymalizacją są dostępne, już po znikają - zdarzyło mi się nawet, że plik wynikowy był zupełnie pusty i to w dwóch przypadkach. O ile w przypadku danych vhs optymalizacja poprzez uśrednianie ma sens (przydałaby się większa kontrola tego procesu), to przy danych z plików ts niekoniecznie - zmniejsza objętość plików, ale niepotrzebnie je "naprawia". Myślę, że dla danych cyfrowych (w których też mogą się zdarzyć uszkodzone pakiety) lepszym rozwiązaniem byłoby usuwanie wyłącznie identycznych podstron, a nie ich uśrednianie.
Znalazłem też inny skrypt - który polecam - da się go uruchomić pod Windows-em, nie optymalizuje plików i działa dużo szybciej (max kilkadziesiąt sekund w porównaniu do kilku godzin):
https://github.com/ZXGuesser/pes2t42 (na stronie tego autora jest więcej narzędzi do teletekstu)
Wynikowe pliki oczywiście są większe, ale za to działają tak jak teletekst nadawany na żywo, a kompresują się bardzo dobrze (do 1%) więc można je archiwizować w takiej formie. Ewentualnie jak powstanie lepsza wersja narzędzia do automatycznej redukcji ilości zapisanych *identycznych* podstron będzie można zapisane pliki przetworzyć, obecnie żeby to było zrobione dobrze wymaga to "ręcznej" edycji, czego póki co nie próbowałem.
Ten skrypt również nie potrafi przetworzyć plików z dekodera, w tym przypadku od razu zwraca błąd. Jednak VLC jak i sam dekoder potrafią odtworzyć zapisany w nich teletekst.
Póki co nie radzi sobie też z błędami w stream-ie.
---
Jak się okazuje oprócz ukrytej treści o której pisałem wcześniej w danych teletekstu można znaleźć też inne ukryte napisy. Można zauważyć powtarzający się regularnie tekst "FAB Teletext System" i to chyba we wszystkich obecnie nadawanych teletekstach, co świadczy, że nadawcy korzystają z tego systemu (https://www.fab-online.com/teletext/). Kolejnym tekstem który zauważyłem w teletekście z podpisami jest wpis "Subtitler by Ireneusz Hallmann" (można o nim poczytać m.in. tu: https://www.goldenline.pl/ireneusz-hallmann/).
Ciekawe jak działał system z kodowanymi danymi nadawanymi wraz z TeleGazetą i czy te dane też dałoby się obecnie odczytać? Było do tego specjalne urządzenie montowane do komputera:
https://archive.teletextarchaeologist.o … ils/169986 i kolejna podstrona: https://archive.teletextarchaeologist.o … ils/170132
CDN.
